شمارش 99 درصد آرای این رایگیری نشان میدهد که 58 درصد مردم ترکیه به اصلاحات قانون اساسی که راه این کشور را برای پیوستن به اتحادیه اروپا هموار میکند رای مثبت دادهاند؛ نتیجهای که یک پشتیبانی گسترده از اسلامگرایان در آستانه انتخابات پارلمانی سال آینده این کشور به حساب میآید.
باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا روز گذشته در تماس تلفنی با اردوغان این پیروزی را به وی تبریک گفت و در بیانیهای تاکید کرد که مشارکت وسیع مردم در این همهپرسی بیانگر «دمکراسی زنده» این کشور است.گیدو وستروله، وزیر امور خارجه آلمان هم در بیانیهای ضمن ستایش این رایگیری اعلام کرد که این همه پرسی برای عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حیاتی بود. وی همچنین از مطرح شدن موضوع «توازن قوا در حاکمیت» در جامعه ترکیه بسیار استقبال کرد.
رای مثبت مردم ترکیه همچنین مورد استقبال مقامهای اتحادیه اروپا قرار گرفت. استفان فوئل، کمیسیونر توسعه اتحادیه اروپا در بیانیهای تصویب اصلاحات قانون اساسی را برآورده شدن یکی از خواستههای مهم این اتحادیه در مسیر عضویت ترکیه دانست. وی گفت: همان طوری که در ماههای پیش هم تاکید کردیم، این اصلاحات گامی در مسیر درست است و برخی از اولویتهای اصلی در تلاشهای ترکیه برای پیروی کامل از معیارهای پیوستن به اتحادیه اروپا را برآورده میکند.
رسانههای عربی هم از پیروزی حزب عدالت و توسعه در این همهپرسی استقبال کرده و این مسئله را بهعنوان ضربهای به سکولاریسم در ترکیه توصیف کردهاند. روزنامه الشرقالاوسط رای مثبت مردم را ضربهای به قلب سکولاریسم در این کشور دانست و اعلام کرد که این اصلاحات از قدرت ارتش و دستگاه قضایی ترکیه میکاهد.
روزنامه القدس العربی هم نوشت: نخستوزیر ترکیه و حزب اسلامگرای عدالت و توسعه وی توانست بر رقبای سکولار و ملیگرای خود غلبه کرده و پیروزی بزرگی را با تایید اصلاحات قانون اساسی به دست آورد. اردوغان فصل آخر آتاتورکیسم را ورق زد. رجب طیب اردوغان برای پیروزی در این همهپرسی که در سیامین سالگرد کودتای سال 1980 برگزار شد در ماههای گذشته تلاش گستردهای داشت و شخصا برای رای مثبت مردم به شهرهای کوچک و بزرگ ترکیه سفر کرد.
براساس این اصلاحات، پاسخگویی نظامیان ترکیه در دادگاههای غیرنظامی بیشتر خواهد شد و پارلمان ترکیه قدرت بیشتری در انتصاب قضات خواهد داشت. به عقیده بسیاری، دولت اردوغان در این همهپرسی که با شرکت 78 درصد واجدین شرایط برگزار شد حتی به یک پیروزی فراتر از انتظار خود رسید که میتواند برگ برنده مهمی در انتخابات پارلمانی سال آینده برای حزب عدالت و توسعه باشد.
مخالفان ترکیه که در ماههای گذشته تلاش زیادی برای رای منفی مردم به این همهپرسی کرده بودند هم روز گذشته اعلام کردند این نتیجه را میپذیرند و به رای مردم احترام میگذارند. مخالفان عقیده دارند که حزب حاکم عدالت و توسعه با این همهپرسی بهدنبال کنترل قوه قضاییه، کاهش قدرت ارتش و گسترش تفکر اسلامی است.
نخستوزیر ترکیه در جشن این پیروزی در دفتر مرکزی حزب عدالت و توسعه در استانبول این موفقیت را منحصر به حزب خود ندانست و از افرادی که به این اصلاحات حتی رای منفی دادند، تشکر کرد. وی در جمع حامیان خود گفت: ما یک مقطع زمانی تاریخی را در مسیر ایجاد یک دمکراسی پیشرفته گذراندهایم. ١٢ سپتامبر در تاریخ ترکیه بهعنوان نقطه عطفی محسوب خواهد شد.
اردوغان تاکید کرد: آنهایی که به این اصلاحات رای مثبت و آنهایی که رای منفی دادهاند، یکسان پیروز این انتخابات هستند چون دمکراسی پیشرفته برای همه است. بازندگان حامیان کودتا و افرادی هستند که در مقابل تغییرات مقاومت میکنند.
پیروزی حزب عدالت و توسعه در این همهپرسی باعث شد که روز گذشته شاخص بازار سهام این کشور رشد چشمگیری داشته باشد که نشاندهنده استقبال سرمایهگذاران از افزایش قدرت حزب حاکم است. به عقیده بسیاری با موفقیت در این آزمون مهم به احتمال زیاد حزب عدالت و توسعه با محبوبیت خود مشکل چندانی در انتخابات پارلمانی سال 2011 نخواهد داشت و اردوغان خواهد توانست برای سومین دوره در دفتر نخستوزیری باقی بماند.